Weet je het nog: 754, Bonifatius bij Dokkum vermoord? Als je deze slagzin tijdens de geschiedenisles op de lagere school zélf niet hoefde opdreunen, heb je hem in ieder geval ergens gehoord. Wie was Bonifatius? Bonifatius, werd in 673 geboren in het zuidwesten van Engeland. Als klein jongetje, van nog geen acht jaar oud, sloot hij zich aan bij een klooster in Exter. Zo’n 23 jaar later werd Bonifatius een priester. Ondertussen was de 7e eeuw aangebroken. Een eeuw waarin de verspreiding van het christelijk geloof op gang kwam. Bonifatius wilde ook graag zijn steentje bijdragen en vertrok daarom, toen hij dertig jaar oud was, naar Friesland. Destijds hingen veel Friezen nog een Germaanse godsdienst aan. Bonifatius zag het in dezen als zijn taak om de Friezen te bekeren. Dit lukte hem in het jaar 716 echter niet! Toen hij een jaar of 80 was vond hij dat het tijd werd om het reizen vaarwel te zeggen. Hij aanvaarde een bisschopszetel en werd hiermee in 746 bisschop van Mainz. Hij ging zich als bisschop richten op het opzetten van kerkelijke instituties in gebieden in het huidige Duitsland. Zo richtte hij de abdij van Fulda op. Hij wilde, ondanks zijn hoge leeftijd, nog één poging doen om de standvastige Friezen te bekeren. Samen met een gezelschap van 52 missionarissen ging Bonifatius in het jaar 754 op weg naar Dokkum, waar hij op 5 juni een doopfeest zou organiseren. Het feest heeft de bisschop van Mainz echter nooit kunnen bijwonen. Tijdens zijn reis werd hij overvallen door een groep gewapende Friezen. Volgens de legende heeft de Bonifatius met een groot (evangelie-) boek de zwaardsteken van de Friezen proberen af te weren. Helaas, mocht dit niet baten. Het is nooit duidelijk geworden of het ging om een religieus geïnspireerde moord of om een roofmoord.
De voorheen aan Bisschop Bonifatius gewijde kerk van Moarrewâld heeft als stichtingstijd ca. 1200. Kenmerkende historische bijzonderheden zijn te zien in de beide zijmuren, zoals de oude detaillering met spaarvelden, boogfries, romaanse vensters enz. De aanbouw aan de noordoostkant, welke plaats biedt aan 120 personen, werd gebouwd eind 1922 -begin 1923. De inwijding hiervan vond plaats op 2 april 1923. Voorganger was Ds. F.H.Germs jr. De tekst bij de inwijding was Johannes 10 vers 22. Er was direct al veel animo voor het huren van zitplaatsen in het nieuwe gedeelte. De huurprijzen varieerden van 4 tot 5 gulden per zitplaats per jaar.
Na de Hervorming zijn Akkerwoude en Murmerwoude steeds één kerkelíjke gemeente geweest. Tot 17 augustus 1755 was met deze gemeente ook nog Veenwouden gecombineerd. De gemeente van Akkerwoude en Murmerwoude is vrij zeker ongeveer 1581 tot de Hervorming overgegaan. De eerste predikant van de gemeente was Nicolaas Johannes. Na hem volgden er vele.
Jacobus Holterus, schoolmeester te Nijkerk , liet zich exaniinecren den 8 October 1629 ; hij is verroepen naar Woudsend en gedimitteerd den 22 December 1636. Zijtïe vrouw Baukie Egberts overleed schielijk den 5 Julij 1636, oud 36 jaren, volgens grafsteen. Hij was in de 3 dorpen beroepen.
Bron: tresoar.nl
Heinsius Hermannus Drogenham, zoon van Hermannus Petri D. te Garijp c. a., als kandidaat hier beroepen, overleed aan een kwaadaardige ziekte, den 8 Augustus 1656 , in den ouderdom van 40 jaren. Men vindt in de kerk te Akkerwoude een grafschrift op hem. *)
*) Op den grafsteen van zijne weduwe, begraven in de kerk te Janum, vindt men Drogeham.
Bron: tresoar.nl
De luidklok van de Hervormde kerk De Ikker werd in 1655 te Sneek gegoten. Het opschrift op de 'bingel' luidde in Romeinse letters:
‘IELTE PIER ENDE JOHANNES RIEMERS GRAVIUS FAN HOEITEMA MS. KLOKGIETERS TOT SNEEK 1655. ICK ROEP V ALTESAEM OM TE GAAN IN 'T HVIS DES HEEREN EN HORET DAER GODS WOORT TWELCK MEN ALDAER SAL LEEREN’
Hermannus Wilhelmus Scheverstein, geboren te Leeuwarden, als kandidaat hier beroepen, geapprobeerd den 1 December, bevestigd den 13 December, is verroepen naar Longerhouw c. a., daar geapprobeerd den 15 Maart 1675, gedimitteerd den 18 Maart '1675. Zijne vrouw Gretie Jacobs overleed den 13 Mei 1664, oud in het 21ste jaar, volgens grafsteen.
Bron: tresoar.nl
Johannes Popma, geboren te Burgwerd, zoon van Franc. Joh. , is als kandidaat geapprobeerd den 5 Julij 1675, alhoewel de kandidaat Hanso Stapert te Murmerwoude en Veenwouden was beroepen , waarop de approbatie ook werd geweigerd. Tot lid der klassis is hij aangenomen 2 Augustus , verroepen naar Lekkum ca, daar geapprobeerd den 23 April en lid der klassis den 5 Mei 1688, gedimitteerd den 30 April 1688.
Bron: tresoar.nl
Nicolaus Elgersma, geboren te Harlingen , is hier als kandidaat beroepen, geapprobeerd den 7 Mei en confirmatores zijn benoemd. Op de klassis den 5 September 1689 is hij, wegens mature bijslaap, 6 weken gesuspendeerd, moest telkens in de predikatie tegenwoordig zijn, en op den laatsten Zondag een boetpreek doen.
Den 4 October 1704 is hij wegens continueele dronkenschap 6 weken gesuspendeerd met verlies van traktement en moest een boetpreek doen in presentie van 2 gecommitteerden der klassis. Hij nam tot tekst: Ps. 35 v. 11 en voer toen erg uit over het vonnis der klassis , over hem uitgesproken, belovende nader in geschrift aan te wijzen de onrechtmatige, handeling van de klassis tegen hem. Op de klassis den 8 December is zijne suspensie verlengd, waarvan hij appelleerde op de Deputaten Synodi, doch te laat. Den 5 Januarij 1705 is hij voor een half jaar gesuspendeerd en moest daarna in elk van zijne kerken een boetpreek doen, over teksten hem door de klassis op te geven, met verlies van traktement in dat halfjaar. Eenige leden protesteerden tegen dat vonnis en wilden een dadelijk deportement. De sententie is verlengd tot 20 October; hij is afgezet den 7 September 1705 en overleden in 1706.
Bron: tresoar.nl
Nicolaus Elgersma (Harlingen, 6 mei 1739-Bolsward, 11 februari 1810) was een notaris in en vanaf 1778 burgemeester van Bolsward, diaken, jurist, volmacht in de Friese staten, secretaris van de Rekenkamer en tot zijn dood vice-president van de rechtbank in Leeuwarden. Nicolaus zou ook de kleinzoon geweest kunnen zijn van Nicolaus Elgersma, een dominee in Harlingen, die in 1689 voor zes weken uit zijn functie werd gezet, wegens “mature bijslaap”. In 1705 is hij opnieuw gesuspendeerd met verlies van traktement, vanwege continuele dronkenschap.1 In beide gevallen moest hij een boetepreek houden, de laatste keer in alle gereformeerde kerken van Harlingen, waaraan hij verbonden was.
Bron: http://tacotichelaar.nl
Johannes Columba, geboren te Harlingen, als kandidaat geapprobeerd den 10 Mei, lid der klassis den 6 September 1708, verroepen naar Aalsum c. a. den 9 Augustus 1717, nam deze beroeping aan, omdat de waarneming van den dienst op de ééne combinatieplaats Veenwouden, wegens den afstand van nagenoeg twee uren, de slechte gesteldheid van den weg, die op sommige tijden van het jaar niet te passeeren was , niet te doen was. Zijne zoons zijn allen predikanten geweest.
Bron: tresoar.nl
Andreas Salmasius, broeder van Joh, te Stiens en Renic. te Opende, prov. Groningen, kandidaat en conrector te Dokkum, is hier beroepen en geapprobeerd den 7 Julij; hij werd door de klassis den 29 April 1726, wegens dronkenschap en andere ergernissen, van zijnen dienst ontzet; zijn appel op de Synode was vruchteloos.
Bron: tresoar.nl
Johannes Bechius , geboren te Leeuwarden, zoon van den advocaat Bechius en van zijne vrouw Anna Taccema , kleinzoon van Joh. te Haskerhorne en Oosthem, broerszoon van Petrus te Heeg, is als kandidaat beroepen den 20 October, emeritus geworden 13 Mei 1743, bij 't Gollegie den 24 April 1743, en daar genoemd Abraham; hij overleed te Rinsumageest in 1744.
Bron: tresoar.nl
Petrus Dreas, geboren te Dedesdorp i n ' t 01-denburgsche den 17 November 1708, broeder van Ant. Godfr. te Ee en Engwierum, studeerde te Halle en Jena, werd conrector te Delmenhorst in 1735, is van daar beroepen tot Luthersch predikant te Rijpe in Oost-Friesland, en bevestigd den 4 Maart 1736 , in plaats van zijnen broeder. Wegens zijne Hervormde gevoelens, zoo mondeling als schriftelijk geopenbaard, tot welker herroeping hij niet besluiten konde, werd hij van zijnen dienst ontzet den 17 October 1742. Voordat hij van Rijpe vertrok, schreef hij in een kerkelijk protocol aldaar, wat Reershemius vermeldt bl. 160. Hij werd nog datzelfde jaar lidmaat der Hervormde kerk te Emden, en den 22 Januarij 1743 bij 't Goetus aldaar per modum colloquü tlieologici geëxamineerd. Daarop hier beroepen, werd hij bij deze klassis peremptoir geëxamineerd, en den 1 September bevestigd door zijnen broeder Ant. Godfr. Hij nam van de gemeente te Veenwouden, die eenen eigen predikant kreeg en eene afzonderlijke gemeente werd, afscheid den 17 Augustus 1755, met Hos. 11 vers 4. Hij is emeritus geworden in 't begin van 1789, overleden te Leeuwarden den 22 Maart 1794, en begraven te Akkerwoude, met zijne vrouw Aurelia Ferina, overleden den 1 Junij 1785, oud 80 jaren 4 maanden min 10 dagen, volgens den grafsteen.
Bron: tresoar.nl
Willem Nicolaas Bolt, geboren te Kolderveen den 29 Januarij 3 767, waar zijn vader Theod. B. toen predikant en laatst te Visvliet was, kleinzoon van Nicol. te ? , broeder van Nicol. Will. te Waal op Texel,
is als kandidaat bevestigd den 30 Augustus , en overleden den 10 April 1827.
Bron: tresoar.nl
Henricus Penninga, geboren te Mantgum, zoon van Jac., deed, als kandidaat bevestigd, zijn intreerede den 9 November, en overleed den 30 Januarij 1835, oud ruim 30 jaren en 5 maanden. Hij was een broerszoon van Jill. te Jorwerd, en neef van Henr. te Foudgum.
Bron: tresoar.nl
De Gereformeerde gemeente ontstond hier, net als de christelijke gereformeerde gemeente, vanuit De Afscheiding (1834). In 1873 betrok de afgescheiden gemeente een nieuw, eigen kerkgebouw. Tot dat jaar gingen de kerkleden in Dokkum of Driesum ter kerke. Na 1892 scheidden in Murmerwoude de wegen van de christelijke gereformeerde kerkgemeente (officieel tot stand gekomen in 1869) en de gemeente van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Medio 1907 werd een nieuwe gereformeerde kerk gebouwd, die in 1934 ingrijpend werd verbouwd en vergroot. Het aantal gemeenteleden bleef groeien en daarom werd in 1967 besloten tot de bouw van een nieuw kerkgebouw: De Ontmoeting aan de Foarwei 48 in Damwâld
De huidige kerk in Ikkerwâld is gebouwd in 1849 op het terrein van de toen pas afgebroken oude kerk. De laatste dienst in die oude kerk werd gehouden op 30 april 1849. Voorganger in die dienst was Ds. P. van Kleffens. Deze oude kerk had onder andere twee torens, een zadeldak- en een spitse toren. Vermoedelijk was deze kerk gebouwd in de 13e eeuw. In 1830 heeft deze kerk nog een grote opknapbeurt gekregen. De nieuwe kerk werd in 1849 gebouwd door timmerman Klaas Fokkes Osinga uit Dokkum. De eerste steen werd gelegd door de 11-jarige Lambert Willem van Kleffens, de enige zoon van Ds. Van Kleffens. Deze steen is aangebracht boven de ingang in de Westelijke muur. De inwijding, onder leiding van Ds. Van Kleffens, vond plaats op 2 december 1849. De inwijdingstekst was: Johannes 10 vers 22.
Het geld voor de nieuwbouw kwam onder andere uit het fonds ‘Noodlijdende Kerken’ en uit een schenking van koning Willem II. Samen had men hier ƒ 4800,-- bijeengebracht. Uit de oude kerk werden naar de nieuwe overgebracht de preekstoel uit ca. 1700 en twee lichtkronen, daterend uit het laatst van de 17e eeuw. De toren is het eigendom van de kerkvoogdij.
Bron: tresoar.nl
De Gereformeerde kerk staat sinds 1907 aan de Foarwei in Damwâld, het huidige pand is in 1968 gebouwd. In 1834 zijn de Gereformeerde kerken ontstaan uit een afscheiding. Omstreeks 1870 was het aantal afgescheidenen te Murmerwoude zo groot geworden, dat aan het instrueren van een eigen gemeente kon worden gedacht. Tot die tijd ging men naar Dokkum of Driesum te preken. In mei 1872 werd de eerste vergadering gehouden waarop de zaak werd besproken. Het volgende jaar werden de plannen uitgevoerd onder leiding van ds. B.T. Bos van Driesum en ds. A.F. Kok van Dokkum.
Op 25 februari 1873 werden de eerste ambtsdragers gekozen. Het waren de ouderlingen B.E. de Vries en P. de Vries en de diakenen E.B. de Vries en R. van Meekeren. Direct na de verkiezing had de bevestiging plaats, waarbij een preek werd gehouden over 2 Cor. 6:16b. Voor die tijd werd er al zondagschool gehouden en catechisatie gegeven. Er waren begin 1873 al 72 catechisanten. Aanvankelijk vergaderde de gemeente in een schuur. Het plan was om een hulpkerk te bouwen, maar dit mislukte, doordat de weg er heen niet werd vrijgegeven, waarna een échte kerk werd gebouwd.
Op 25 februari 1873 werden de eerste ambtsdragers gekozen. Het waren de ouderlingen B.E. de Vries en P. de Vries en de diakenen E.B. de Vries en R. van Meekeren. Direct na de verkiezing had de bevestiging plaats, waarbij een preek werd gehouden over 2 Cor. 6:16b. Voor die tijd werd er al zondagsschool gehouden en catechisatie gegeven. Er waren begin 1873 al 72 catechisanten. Aanvankelijk vergaderde de gemeente in een schuur. Het plan was om een hulpkerk te bouwen, maar dit mislukte, doordat de weg er heen niet werd vrijgegeven, waarna een échte kerk werd gebouwd.
In 1873 werd de kerk voor de gemeente gebouwd aan de Tramweg bij de Willemstraat. Een belangrijke reden van de keuze voor deze locatie was dat het terrein gratis beschikbaar gesteld was. Op 25 mei vond de aanbesteding plaats, Dhr. A.J. Deelstra was de laagste inschrijver en aan hem werd de bouw gegund voor een bedrag van 3395,00 Gulden. De eerste steen werd vervolgens door de oudste ouderling Berend E. de Vries gelegd op 3 juni 1873. Reeds op 21 augustus van datzelfde jaar kon de kerk in gebruik worden genomen met een preek over 1 Kon. 8 2:30. Zo ontstond een kerkje wat met de hoofdingang naar de Tramweg stond. Aan de zuidkant van de kerk stond nog een lokaal.
Ds. J.K. van Goor was de eerste predikant van de huidige Gereformeerde Kerk in Damwâld. Ds. Jan Klaas van Goor deed intrede op 19 oktober 1873 en verbleef hier tot 19 oktober 1875, waarna hij vertrok naar Oudega (Smallingerland).
Ds. S. Datema was de vierde predikant van de huidige Gereformeerde Kerk in Damwâld. Ds. Sjabbe Datuma deed als kandidaat intrede op 2 december 1894 en vertrok op 10 april 1903 naar Vrijhoeve – ’s-Grevelduin-Capelle.
Ds. Datema bezocht het gynasium te Kampen, studeerde daar aan de Theologische Hogeschool en werd in 1894 kandidaat. In december van dat jaar aanvaarde hij het ambt van predikant in Murmerwoude. Hij vertrok in 1898 naar Vrijhoeve-Kapelle en deed in 1900 te Rotterdam-Delfshaven intrede. In 1916 werd hij predikant Haarlem en 1921 deed hij intrede in zijn laatste gemeente Driebergen., waar hij werkzaam is geweest tot aan zijn emeritaat. Daarna was ds. nog werkzaam als hulpprediker te Oldebroek en Dwingeloo.
Bron: Bericht Friesch Dagblad 27 maart 1957
Als merkwaardige bijzonderheden werd ons gemeld dat de eerste dopeling van ds. Datema in Murmerwoude een 73-jarige was. In zijn ambtsperiode van 60 jaar is hij nooit ziek geweest.
Bron: NDC 30 maart 1954
Ds. F.H. Germs (Frederik Henderikus) kwam op 19-12-1897 uit Zoelmond en ging op 01-09-1929 met emeritaat.
Bijgaande foto:
De Ned. Herv. gem. te Akkerwoude en Murmerwoude heeft haar predikant ds. F.H. Germs op zijn 25 jarig ambtsjubileum op hartelijke wijze gehuldigd.
Bron: "De Prins", 13 november 1920
Na ruim 35 jaar bleek dat men toch niet geheel tevreden was over de plaats van het kerkgebouw aan de Tramweg uit 1873. Dit stond namelijk bijna buiten de bebouwde kom en men vond dat het toch beter was geweest dat het op een meer centrale positie was gekomen. Op 14 februari 1907 worden de plannen in een vergadering bekendgemaakt. Aannemer Thijs J. Woudstra uit Akkerwoude wordt het werk gegund. Om de kosten te drukken worden vele materialen uit de oude kerk opnieuw gebruikt bij de nieuwbouw. In de periode tussen de bouw en de sloop kerkt de gemeente tijdelijk in de Christelijke school in Murmerwoude. Op 19 juli word de nieuwe kerk aan de Voorweg in Murmerwoude in gebruik genomen. In 1934 vond er een ingrijpende verbouwing plaats. Een gedeelte van de kerk werd verbreed en er werden lokalen bij gebouwd. Ondanks dat ook de 'kraak' al eens werd verbreed, was er totaal geen uitbreiding van zitplaatsen meer mogelijk, het aantal kerkgangers groeide echter wel door. Ook werden met de tijd de kosten voor herstel en onderhoud van onder andere het dak, de muren en de vloer te hoog, zodat er in 1967 definitief werd besloten om een nieuw kerkgebouw te bouwen.
Ds. N.D. van Leeuwen was de zesde predikant van de huidige Gereformeerde Kerk in Damwâld. Ds. Nicolaas Dirk Van Leeuwen deed als kandidaat intrede op 15 januari 1911 en verbleef hier tot 17 oktober 1920, waarna hij vertrok naar Harkema-Opeinde.
Ds. L.M. Wijnia was de zevende predikant van de huidige Gereformeerde Kerk in Damwâld. Ds. Lieuwe Meindert Wijnia kwam vanuit Wateringen deed intrede op 19 september 1921 en verbleef hier tot 1 november 1941, waarna hij buiten bediening werd gesteld.
Ds. T. Jonker (Tjalke) kwam op 13-05-1934 uit Marrum en vertrok op 13-03-1938 naar Minnertsga. In zijn eerste gemeente Haskerhorne en Oudehaske stichtte hij en Christelijk Nationale school en in een daaropvolgende gemeente Overzande-Driewegen werd de openbare school omgevormd tot een Hervormde school. Te Joure stichtte hij samen met zijn ambtscollega ds. A.A. van Wessem ook een Hervormde school.
In 1943 werd de klok uit de toren van de Bonifatiuskerk geroofd door de Duitsers. Dorpssmid Broekstra vervaardigde toen een melkbus, welke als klok dienst moest doen. Na de bevrijding gelukte het de kerkvoogden A.J. van der Veen, W.G van der Mei en H. Frankena weer een echte torenklok te krijgen. Het opschrift op deze nieuwe klok werd gemaakt door D.R. Andringa en luidt als volgt:
'By greate bliidskip en by smerte, wie 't dat de klok hjir lette. Doe roofd'in fijan him hjir wie, en naem meiiens syn skiednis mei. Dochs nou't wy wer yn frijheit libje, wol ik wer mei myn klanken stribje
nei frede en lok foar folk en gea en rop wer op ta tank en bea'.
In maart 1943 werd ook de klok in De Ikker door de Duitsers geroofd. Na de bevrijding is in Duitsland nog gezocht, maar de klok bleef onvindbaar. In 1950 werden pogingen ondernomen een nieuwe luidklok in de toren te krijgen. Het initiatief werd genomen door de vereniging Dorpsbelang Ikkerwâld. De bevolking bracht tot juni 1950 ongeveer ƒ 700,-- bijeen, de kerkenraad zegde ƒ 300,-- toe. Met het tegoed en de rente van de Herstelbank kwam men op een totaalbedrag van ƒ 2.348,95.
Ds. J. Waagmeester was de achtste predikant van de huidige Gereformeerde Kerk in Damwâld. Ds. Jan Waagmeester deed intrede op 21 februari 1943 en verbleef hier tot 19 november 1944, waarna hij overstapte naar de toenmalige Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt in Damwâld
Jan Waagmeester werd 4 maart 1910 te Zaandam geboren als de oudste zoon van een groot gezin. Na zijn vooropleiding aan het gemeentelijk lyceum in zijn geboorteplaats, studeerde hij theologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. 14 juni 1936 werd hij in de gereformeerde kerk te Oosterzee bevestigd als dienaar des Woords. Hij was dus nog één van onze weinige predikanten, die hun ambtsdienst zijn begonnen in de ongedeelde gereformeerde kerken. In 1943 vertrok hij naar Murmerwoude.
Daar kreeg hij te maken met de kerkelijke strijd over verbond en doop. Daar koos hij. In een preek over zondag 26 van de catechismus omschreef hij die keus aldus: "Weg met die dwaze leer van een uitwendig en een inwendig verbond. De schrift spreekt van het verbond Gods met Zijn volk, en van de woorden des verbonds, die in eeuwigheid niet zullen wankelen. Weg met die dwaasheden van een volle doop voor de uitverkorenen en een niet-volle doop voor hen, die niet verkoren zijn. Moet ik soms eerst weten, of ik uitverkoren ben, voordat ik geloof hecht aan de toezegging des Heren? ' Het geloof is mij het enige bewijs van mijn verkiezing, Wat belooft de Here ons in de doop?
Dat Zijn genade vast is en dat Hij een God is, Die niet liegen zal, dat eerder de aarde wijken zal uit haar plaats dan dat één van Gods woorden zal voorbij gaan.
Kent nu ook uw verbondsplicht. U draagt het uniform van de grote Koning. God houdt u daar aan. Laat het aan u gezien worden, dat u Jezus Christus geheel toegeëigend zijt!"
Die keus kostte hem zijn tractement en zijn pastorie. Vaak vertelde hij dankbaar dat de kleine vrijgemaakte gemeente te Murmerwoude zorgde voor zijn inkomen, dat zelfs nog verhoogde, en dat de hervormde collega hem en zijn gezin onderdak verleende in zijn ambtswoning.
In 1946 nam hij het beroep van de kerk te Baarn aan onder het getuigenis van de ambtsdragers te Murmerwoude: "Hij is een leesbare brief van Christus". Zo heeft hij ook in zijn derde gemeente bijna negen jaar gewerkt. Daarbij is de strijd hem echter niet altijd bespaard gebleven.
G.H. Bosch kwam als hulpprediker in 1951 vanuit Deventer en vertrok in 1959 naar Tiel.
Na in de morgendienst te zijn bevestigd door ds. Kramer met een predikatie over 1 Corr. vs 7, 9 en 23 in het kerkgebouw te Murmerwoude, deed dhr. Bosch, overgekomen van Deventer, in de middagdienst te Akkerwoude zijn intrede als hulpprediker bij de Ned. herv. Gem. te Akker- en Murmerwoude. Tot tekst had dhr. Bosch gekozen Colossenzen 3 vs 1.
Bron: krantenbericht 21 oktober 1951
Ds. H.A.J. Smits (Hendrik Anthonie Johan) kwam op 19-10-1952 als vicaris uit Luttelgeest en vertrok op 27-10-1957 naar Leeuwarden-Huizum. Naast zijn predikantsschap verrichte ds. Smits vele bestuursfuncties: afgevaardigde Generale Synode Ned. Herv. kerk namens de classis Dokkum, lid van het commisariaat van de ned. Herv. Kerk voor maatschappelijk en cultureel werk in Friesland, lid algemeen bestuur van de werkplaats voor minder validen in Dantumadeel, lid van de adviescommissie van het buurtruis te Akkerwoude en lid van het dagelijks bestuur van de stichting Geestelijke en Maatschappelijke opbouw in Oostelijk Friesland.
Ds. J. van der Zanden was de tiende predikant van de huidige Gereformeerde Kerk in Damwâld. Ds. Jan van der Zanden kwam als kandidaat en deed intrede op 13 september 1953, verbleef hier tot 28 juli 1957, waarna hij vertrok naar Zwolle.
Bij de foto een bericht van RTV NOF:
Oud predikant Murmerwoude 60 jaar getrouwd / 8 september 2013
Afgelopen week was echtpaar Johannes van der Zanden (85) en Paula den Ouden (85) uit Zuidhorn 60 jaar getrouwd. Burgemeester Swart van de gemeente Zuidhorn kwam persoonlijk langs om het echtpaar te feliciteren. Familie van der Zanden kreeg 4 kinderen en vele kleinkinderen.
Ds. van der Zanden was van 13 september 1953 tot 28 juli 1957 predikant in de Gereformeerde kerk aan de Voorweg in Damwâld, destijds nog Murmerwoude. Na 4 mooie jaren in Friesland werd van der Zanden predikant in Zwolle.
Fam van der Zanden woont nu in het Zonnehuis in Zuidhorn. Dhr. van der Zanden zijn verstandelijke vermogen laat hem wat in de steek, mevrouw van der Zanden heeft een zeldzame aandoening waardoor ze blind is geworden, maar samen zijn ze nog heel gelukkig.
Na een lange tijd van voorbereiding welke reeds begon in 1854, toen Ir. Hulshoff en Mr. G.A.J. ter Linden, adviseurs namens de Bouw- en Restauratiecommissie der Ned. Herv. Kerk, de toestand in ogenschouw namen werd besloten niet enkele onderdelen, maar het hele kerkgebouw, alsmede de toren te restaureren. De toren vooral verkeerde in slechte staat. In 1957 werd, vanwege het instortingsgevaar het luiden der klok verboden. In de periode mei 1961 tot oktober 1963 werden kerk en toren geheel in de oorspronkelijke stijl gerestaureerd. De preekstoel in deze kerk dateert uit 1818. In dat jaar werd de preekstoel geschonken door Klaas Sytses van Kleffens en diens vrouw B.H. Botma. Boven de preekstoel bevindt zich nog steeds het schild met daarop de familiewapens van de familie van Kleffens.
In september 1968 vond de ingebruikname van de nieuwe kerk en een nieuw orgel plaats. Pels & Van Leeuwen leverde het mechanische orgel (opus 693). Het telde 10 registers verdeeld over twee manualen en een vrij pedaal. Het orgel werd bespeeld door de in Fryslân bekende organist, Arnold Feddema. Deze overleed in januari 2016 op 99-jarige leeftijd. In 1985 plaatste Kaat & Tijhuis enkele nieuwe registers op gereserveerde plekken. Sinds de vorming van de Protestantse Kerk Nederland heeft het kerkgebouw de naam ‘De Ontmoeting.’
Ds. D.R. Jonker (Derk Rentes) kwam op 17-08-1969 uit Buurse en vertrok op 19-01-1975 naar Hall. Ds. Jonker is op 22 oktober 2015 overleden. Derk Reinder Jonker werd geboren op 25 december 1929 in Apeldoorn. Hij studeerde theologie in Utrecht en in Jeruzalem, Israël, en werd in 1960 hervormd predikant in Oudelande. Daarna stond hij in Buurse (1965), Akker- en Murmerwoude (1969), Hall (1975) en Dreischor-Noordgouwe (1984). Ds. Jonker ging in 1992 met emeritaat.
Ds. A.N. Langhout (Adolf Nicolaas) kwam op 24-08-1975 uit Bennekom en vertrok op 06-10-1979 naar Wijnjewoude. Ds. A. N. Langhout werd 3 november 1915 geboren. Hij studeerde aanvankelijk medicijnen en later theologie in Utrecht en Parijs. Door zijn vader, ds. J. G. R. Langhout, toen predikant te Kamerik, werd hij op 15 december 1946 tot predikant bevestigd in de hervormde gemeente te Zundert. Van 1949 tot 1951 stond hij te Giessen-Rijswijk, vanwaar hij naar Sliedrecht vertrok. Daarna stond hij nog te Heusden (1957), Brakel (1961), Bennekom (1966), Akkerwoude-Murmerwoude (1975) en Wijnjeterp-Duurswoude (1979). Hier ging ds. Langhout op 1 mei 1981 met emeritaat. Hij fungeerde tot 20 oktober 1985 nog als bijstand in het pastoraat in deze gemeente. Ds. Langhout overleed op 26 augustus 1991 op 75 jarige leeftijd.
Ds. H. de Bondt was de dertiende predikant van de huidige Gereformeerde Kerk in Damwâld. Ds. Hans de Bondt kwam uit Bant-Rutten en deed intrede op 18 januari 1976, verbleef hier tot 18 januari 1979, waarna hij leraar werd te Urk.
Hans de Bondt (1934) studeerde theologie in Londen en Kampen. Tijdens zijn studie gaf hij godsdienstlessen in Oostelijk-Flevoland. Toen ontstond zijn liefde voor de polder. Als predikant stond hij in Bant-Rutten, Damwoude en Emmeloord, terwijl hij ook nog vier jaar godsdienst en maatschappijleer doceerde op Urk. De Bondt was altijd al een liefhebber van poëzie. Het maken van gedichten hielp hem zijn pastorale werk uit te oefenen. Zijn liefde voor de polder en zijn bewoners uitte hij vaak in dichtvorm. Van zijn hand verschenen zeven dichtbundeltjes.
Dicht bij de Bonifatiuskerk, aan de Bûterblom 8 in Damwâld, bevindt zich het gebouw waar zich de activiteiten van de diverse verenigingen afspelen. De naam van het gebouw ‘It Skûlplak’ geeft aan waar het voor bestemd is. Een plaats te zijn waar zowel jong als oud zich thuis kan voelen. In 1977 werd besloten tot de bouw van een verenigingsgebouw waar men terecht kon voor het geven van catechisaties, het houden van gemeente avonden, het jeugdwerk enz. Al vrij vlug bleek dat men te klein gebouwd had, zodat al in 1982 de eerste uitbreiding plaats vond. Men beschikte toen over één grote en twee kleinere zalen, terwijl voor de jeugd een apart gedeelte met een bar en een gezellige zithoek werd ingericht. In 1990 bleek dat vooral voor het jeugdwerk te weinig ruimte beschikbaar was. Mede door de grote inzet van de jeugd, door middel van acties en door zelfwerkzaamheid, werd in 1991 een prachtig activiteitencentrum gerealiseerd.
Ds. A. J. J. Hoogkamer was de veertiende predikant van de huidige Gereformeerde Kerk in Damwâld. Ds. Hoogkamer kwam uit Wagenborgen en deed intrede op 23 september 1979, verbleef hier tot 19 juni 1991, waarna hij met vervroegde uittreding ging.
Ds. T. Lekkerkerker (Teunis) kwam op 01-06-1980 uit Ede en vertrok op 31-05-1987 naar Nieuw-Loosdrecht. Ds. Teunis Lekkerkerker werd op 20 augustus 1933 geboren te Leiden. Hij studeerde theologie in Utrecht. Op 8 oktober 1961 werd hij predikant van de hervormde gemeente te Hagestein. Vervolgens diende hij de hervormde gemeenten in Oosterwolde (1966), Leerdam (1970), Ede (1975), Akkerwoude-Murmerwoude-Broeksterwoude en De Valom (1980) en Nieuw-Loosdrecht (1987). Ds. Lekkerkerker ging in 1991 met emeritaat. Hij overleed op 78-jarige leeftijd
De heer L. Blees was in de periode 2009 - rond het beroep/vertrek van de toenmalige predikant ds. A. Meiling - tot 2012 - na de intrede en bevestiging van onze huidige predikant ds. G. Timmer - werkzaam als pastoraal medewerker de Hervormde gemeente. Hierna werd hij onder meer kerkelijk werker in de Gereformeerde Kerk te Driesum.
Mw. Y. H. Attema was sinds 1 januari 2010 kerkelijk werkster bij Gereformeerd Damwâld. Per 15 augustus 2016 ging zij als kerkelijk werkster aan de slag in de wijk “Rondom de Fontein” in Dokkum.
Bericht daarover in kerkblad Paadwizer:
Onze pastoraal medewerker mevrouw Ytsje Hinke Attema heeft, zoals u heeft kunnen lezen, een andere werkkring gevonden. Zij heeft een aantal jaren, met grote inzet, het werk in onze gemeente mogen doen. Daarvoor zijn wij haar erkentelijk. Wij feliciteren haar met deze benoeming en wensen haar een goede toekomst bij “De Fontein” in Dokkum. Daarbij zal zij Gods onmisbare steun nodig hebben, die bidden wij haar toe.
Tekst website www.pkndamwald.nl/Hervormd Akkerwoude c.a: Ds. G. Timmer, de huidige predikant, kwam op 27-03-2011 uit Heteren en vertrok op 26 maart naar Hervormd Twijzelerheide. (tekst www.pkndamwald daarover: Als je predikant gaat vertrekken om naar een andere standplaats te gaan, is dat voor een gemeente een ingrijpende zaak. Het vertrouwde, het geliefde, een stukje van de motor, die je gemeente “aandrijft”, gaat weg en wat krijgen we ervoor in de plaats? Een logische gedachte, die in deze periode in de hoofden van velen van ons speelt. Maar zo is het nu eenmaal, dominees zijn “voorbijgangers”, ze komen maar ze gaan ook weer.
Na bijna 6 jaar gaan ze Damwâld verlaten: dominee Timmer en zijn gezin. Zonder sentimenteel te worden is het toegestaan te constateren dat het vertrek van ‘onze dominee’ als een gemis zal worden gevoeld in de (hervormde-) kerkgemeenschap van Damwâld. Door de jaren heen immers heeft ds. Timmer zich laten gelden als een inspirerende en verbindende factor, voor jong en oud. Hij was meer, veel meer dan een doorsnee predikant en wie je er ook naar vraagt, hij of zij is louter positief. Na zes jaar inzet vol enthousiasme, creativiteit, inzet en toewijding gaat hij zich nu verder richten op zijn (parttime-) predikantschap in Twijzelerheide.
We wisten dat het er aan zat te komen, en dan opeens is het zover: het afscheid van de familie Timmer. Eerst dinsdag 14 maart tijdens het afscheid voor bewoners en omwonenden van senioren wooncentrum Nij Tjaerda en de afscheidsreceptie op 24 maart 2017 in activiteitencentrum ‘t Skûlplak. Geweldig dat zoveel mensen langs kwamen om ds. en mevrouw Timmer persoonlijk de hand te drukken. Beide gelegenheden werden drukbezocht en er waren veel goede contacten, lovende en warme woorden. Vergezeld van een prachtige speech bood voorzitter van de kerkenraad Wytze Postma de familie Timmer een aantal passende cadeaus aan. Ook de KingKids ‘trakteerden’ de familie Timmer op een aantal verrassingen.
Zondagmorgen 26 maart vond de afscheidsdienst plaats. Ds. Timmer preekte uit Hebreeën 4: 14 t/m 5: 10. De preek met als thema “De tijd is verzet” ging over, hoe kan het anders, de wisseling van de winter- naar de zomertijd in relatie tot het afscheid. Ook konden de vele aanwezigen genieten van een prachtige bijdrage van de KingKids, waarbij de kinderen van het predikantsechtpaar in het zonnetje werden gezet. Vervolgens kreeg de voorzitter van de kerkenraad, Wytze Postma, het woord. Hij bedankte ds. Timmer namens de gemeente voor alles wat hij in de afgelopen zes jaar heeft gedaan en bereikt, binnen en buiten de kerkmuren. Ds. Timmer bedankte op zijn beurt de gemeente voor het vertrouwen, de vriendschap en de genegenheid dat hij en zijn gezin in de afgelopen zes jaar mochten ontvangen.
Wij willen de familie Timmer heel hartelijk bedanken dat ze als trouwe reisgenoten zes jaar lang met ons wilden optrekken! Dat heeft de gemeente gebouwd en is velen tot grote zegen geweest. Als God ons leidt geeft dat vertrouwen voor de toekomst, ook als wij als gemeente en predikant afscheid van elkaar nemen. Heel veel dank voor alles wat u heeft gegeven en wat we met elkaar onderweg mochten delen aan inspiratie en geloof.
Allemaal zijn we op weg, op reis door het leven. Op die tocht ontmoet je mensen, je trekt samen op en je neemt weer afscheid. Terugkijkend kunnen we de weg zien die God met ons is gegaan, vooruitkijkend vertrouwen we erop dat Hij ons ook de juiste weg wil wijzen. Wij zijn er ons terdege van bewust dat de volgende stap niet zonder Gods leiding kunnen zetten en hopen dan ook dat we elkaar in onze gebeden willen blijven gedenken. Ga met God en Hij zal met je zijn tot wij weer elkaar ontmoeten. Gods zegen bij de nieuwe taak die voor u ligt. In Christus verbonden.
Tekst www,pkndamwald.nl/Hervormd Akkerwoude c.a: Blij en dankbaar deelt de kerkenraad van Hervormd Akkerwoude c.a. u mee dat ds. G.J. Otter uit Emmeloord het beroep naar onze gemeente heeft aangenomen. Een verheugende mededeling zo aan het begin van het nieuwe jaar. In de persoon van ds. Otter menen wij een predikant te hebben gevonden die onze gemeente opnieuw kan inspireren. Ds. Otter past bij onze gemeente en bij onze situatie. Een bewogen mens, openstaand voor de ander, jong van geest en energiek. De afgelopen weken waren voor ds. G.J. Otter en zijn gezin behoorlijk intensieve weken. Zij hebben zich bij de kerkdienst op zondag 24 december en in de daaropvolgende kennismakingsgesprekken op woensdag 27 december warm welkom gevoeld in onze gemeente. Zij hebben zich een goed beeld kunnen vormen van onze gemeente en de uitdagingen die er liggen. De bevestiging en intrede van onze nieuwe gemeentepredikant zullen D.V. 13 mei 2018 plaatsvinden. In dankbaarheid en vertrouwen zien we ernaar uit als ds. Otter straks onze gemeente geïnspireerd en betrokken mag gaan dienen. Daarbij weten we ons verbonden met de Protestantse gemeente Emmeloord. De beslissing om naar Damwâld te komen hebben ds. Otter en zijn gezin van harte genomen. Tegelijk beseffen ze dat het een afscheid is van de wijkgemeente Hervormd West waar zij in totaal 13 jaar lid van zijn geweest. Wij denken dan ook aan onze broeders en zusters in Emmeloord die hen zeker zullen gaan missen.
Met de komst van ds. Otter sluiten we een vacante periode af van bijna een jaar. Een hartelijk woord van dank aan de beroepingscommissie en consulent is hier zeker op zijn plaats. Maar bovenal dank aan God dat wij op deze rijke wijze gezegend zijn met een nieuwe herder en leraar. Vanuit dat geloof zien wij de toekomst met vertrouwen tegemoet. Wij hopen en bidden dat wij samen, als gemeente en nieuwe predikant, een goede tijd zullen ontvangen.
Tekst website www.pkndamwald.nl: Pasen was dit jaar wel heel bijzonder. Naast het geweldige feest van de opstanding van Jezus Christus, de Paaschallenge voor jeugd, overwinning voor de levende God gevierd door de Berne Tsjerke werd vandaag de nieuwe kerkelijk werker Robert Colijn voorgesteld. Na een introductie door ds. Boukes stelde Robert zich voor. Robert is 41 jaar en woonachtig in Leeuwarden. Robert is gelukkig getrouwd met Sannie en hebben samen een gezin met 3 eigen en 2 pleegkinderen. Daarnaast is Sannie in blijde verwachting van hun 4de kindje. Robert heeft 20 jaar voor Youth for Christ gewerkt waarbij hij op verschillende wijze actief was als jongerenwerker. Met zijn ervaring hoopt hij binnen onze gemeente als kerkelijk werker een bijdrage te leveren aan een opbouwende en levendige gemeente. Vanaf 1 april bij ons in dienst. De komende maanden zal hij mee gaan kijken, zodat hij een goed beeld krijgt van de gemeente en daaruit een plan van aanpak maken. Binnenkort zal in een speciale dienst zijn ambt aanvaarding plaatst vinden. Net als dominee Boukes kreeg Robert ook van de Berne Tsjerke een “overwinnings” T-shirt aangeboden. Anders dan bij Boukes was de pasvorm iets te klein. Of had de Berne Tsjerke hier al een bedoeling mee?!
Tekst website www.pkndamwald.nl: In een feestelijke bevestiging- en intrededienst op 13 mei 2018 werd ds. G.J. Otter in De Ikker in Damwâld als predikant verbonden aan Hervormd Akkerwoude c.a. De bevestiging werd verricht door collega en vriend ds. H. Dekker, predikant van de Protestantse Gemeente Marken.
Na de woorden van bevestiging sprak ds. Dekker de zegen uit onder handoplegging. Met die handeling werd het een feit: Hervormd Akkerwoude, Murmerwoude, Broeksterwoude en De Valom heeft weer een eigen herder en leraar! Vervolgens hield ds. Otter zijn intredepreek. Als centraal thema van de preek koos hij: ‘Dat Gods schat (vruchten van de Geest) in ons onvolkomen leven mag stralen’, gebaseerd op de tekst uit 2 Korintiërs 3: 17 – 4: 18
Sytse de Boer, voorzitter van de kerkenraad, sprak – met een mooie verwijzing naar 1 Korintiërs 13, vers 13 – namens de gemeente uit er alle vertrouwen in te hebben dat dominee Otter met zijn kennis en ervaring op een authentieke wijze invulling zal geven aan zijn predikantsschap in Damwâld en omstreken.
Tijdens de receptie in aansluiting op de dienst werd ds. Otter toegesproken door burgemeester N.L. Agricola van de Gemeente Dantumadiel, ds. S. Boukes, predikant van de Gereformeerd Kerk Damwâld, consulent ds. W.L. de Jong, dhr. J. Klimstra van Gereformeerd Broeksterwâld en mw. M. Telgenhof-Otter, de zus van ds. Otter. Tot slot sprak ds. Otter, mede namens zijn gezin, zelf een dankwoord uit voor de gezegende dag, de organisatie en de mensen die naar zijn bevestiging en intrede zijn gekomen.
Dominee Otter verruilde na 13 jaar de wijkgemeente Ontmoeting Hervormd West van de Protestantse Gemeente Emmeloord voor Hervormd Akkerwoude c.a. Hij volgt daarmee ds. G. Timmer op, die na zes fijne en inspirerende jaren een beroep aannam naar de Hervormd Twijzelerheide. Met de komst van ds. Otter werd zoals al gezegd een vacante periode afgesloten van een jaar. In de persoon van ds. Otter meent Hervormd Akkerwoude c.a. een predikant te hebben gevonden die de gemeente (opnieuw) kan inspireren. Ds. Otter past bij de gemeente en bij onze situatie. Een bewogen mens, openstaand voor de ander, jong van geest en energiek. Wij zijn dankbaar voor de trouw, de betrokkenheid en de inzet van alle gemeenteleden gedurende deze tijd. Maar we zijn niet minder blij en dankbaar dat onze God ons nu een nieuwe herder en leraar schenkt. Vanuit dat geloof zien wij de toekomst met vertrouwen tegemoet. Wij hopen en bidden dat wij samen, als gemeente en nieuwe predikant, een goede tijd mogen ontvangen. Dat ds. Otter tot zegen in zijn nieuwe gemeente mag werken als herder en leraar. Wij kunnen in ieder geval terugzien op een bijzonder en feestelijk begin.
Afgelopen winter waren er problemen met het pijporgel. Volgens de orgelbouwer was groot onderhoud nodig. Het hout- en belering van de blaasbalg was door de droogte gekrompen, dus overal lekkage. Daarbij heeft het pijporgel -dat niet van hoge kwaliteit is- maar 1 klavier, aangehangen pedaal en een beperkt aantal stemmen. Restauratie van het pijporgel, eventueel uitbreiding met een aantal digitale stemmen en een herintonatie was een optie. Daarbij hebben de kerkrentmeesters ook gekeken naar de toekomst. Een pijporgel heeft regelmatig onderhoud en stembeurten nodig. De conclusie was dat het totale kostenplaatje en de onzekerheid betreffende toekomstig onderhoud, aanmerkelijk duurder is dan een nieuw digitaal orgel. Begin juni 2018 is er in de Bonifatiuskerk een demonstratie geweest met een Allen Kerkorgel. Dit orgel heeft een indrukwekkend klantpalet en grote draagkracht. Alle organisten waren enthousiast over het instrument evenals de kerkrentmeesters. Vervolgens is unaniem besloten het orgel definitief in de kerk te plaatsen. Inmiddels heeft u het orgel kunnen horen tijdens de gemeentezang….of u heeft het verschil met het oude pijporgel -nog- niet gehoord?
Het nieuwe Allen orgel heeft 4 orgelstijlen, elk met 27 stemmen. De stijlen zijn Algemeen-Nederlands, Barok, Engels en Frans. Dus 4 verschillende orgels in 1 meubel. Hiermee zijn de mogelijkheden vrijwel onbeperkt, zowel bij de samenzang maar ook met orgelsolo’s . De twee boxen zult u niet zien, deze staan in de kast van het pijporgel en het Allen orgel tegen
de speeltafel van het pijporgel. Met 15 jaar garantie en zonder enig onderhoud, menen we een goede keus te hebben gemaakt voor onze gemeente, erediensten en niet te vergeten de organisten. Gemeentezang gaande houden is niet alleen de kennis van de organist, maar ook het plezier van een degelijk instrument met een gevarieerde dispositie.
Allen orgels staan in ruim 300 Benelux kerken met wereldwijd meer dan 70.000 plaatsingen. Importeur Henk Loonstra van Allen Organ Benelux te Westergeest, Staphorst en Rijssen heeft het orgel in onze kerk geplaatst en Gerrit de Vries verzorgde de volledige intonatie. Inmiddels is ook de Bonifatiuskerk toegevoegd aan de lange fotogalerij op de site www.allenorganbenelux.com
Tekst website www.pkndamwald.nl: Haye Punter uit Oude Leije, een fanatieke hobbyist op het gebied van onder meer luidklokken en torenuurwerken van monumentale kerken in Friesland, vereerde onlangs ook onze Bonifatiuskerk en De Ikker met een bezoekje. Het werd een heel indrukwekkend gebeuren. Haye’s fascinatie voor klokgeluiden werkte aanstekelijk … met geweldig veel passie gaf hij tekst en uitleg … dat je zo ‘verliefd’ kunt worden op een uurwerk als die van de Bonifatiuskerk. Zo’n dik anderhalf uur is hij per klok benodigd om alles te bewonderen, te fotograferen en om opnames te maken van het luiden van de klokken. Voor de opnames gebruikt hij uiteraard een externe microfoon om het geluid zo mooi mogelijk en zonder vervorming op te kunnen nemen. Per klok neemt hij ongeveer 6 minuten per klok op en bij meerdere klokken ongeveer 10 minuten. Als er in een toren meerdere klokken hangen neemt hij -als mogelijk is – de klokken eerst solo op en dan vervolgens het ‘volgelui’ zoals het in vaktermen heet; het gelijktijdige luiden van alle klokken. Thuis monteert hij daarvan een video, die hij vervolgens onder eigen naam op YouTube en Facebook presenteert.
https://youtu.be/Se0KLOe3YiQ (Bonifatiuskerk) en https://youtu.be/l_LDfhxFAW8 ( De Ikker)
Zondagmorgen 16 mei 2021 stond de (gezamenlijke-) ochtenddienst in het teken van het veertigjarig predikantsjubileum van ds. S. Boukes. Ds. Boukes ging hierin zelf voor. Maandag 10 mei was eigenlijk de officiële dag waarop ds. Boukes in zijn eerste gemeente te Gees als predikant werd bevestigd. Op zondag 9 mei 2021 ging hij daarom voor in zijn eerste gemeente in Gees om het (helaas in beperkte kring) te vieren. Het grootste deel van zijn predikantschap - bijna 29 jaar - is ds. Boukes voorganger van de Gereformeerde Kerk in Damwâld. Zoals ds. Boukes het zelf vooraf vermeldde in nieuwsbrief De Klok: Iets van hoe ik terugkijk op de afgelopen jaren, wil ik graag met u delen, om samen met u te danken voor Gods goedheid en trouw.
Ter gelegenheid van het emeritaat van Ds Boukes is een speciale uitgave van kerkblad “Geandewei”. Dit bewaarnummer is geheel gewijd aan zijn 40 jarige loopbaan als predikant van de Gereformeerde Kerken.
Tekst website www.pkndamwald.nl: Op zondag 30 mei … zondag Trinitatis (Drie-eenheid) … de kerkelijke naam voor de zondag na Pinksteren .. was het (helaas) zover. Na 40 jaar inzet vol enthousiasme, creativiteit en toewijding als predikant, waarvan bijna 29 jaar als gemeentepredikant in Damwâld, ging ds. S. Boukes officieel met emeritaat. Ds. Boukes was voordat hij in Damwâld kwam een aantal jaren predikant in Gees en in Giessendam-Neder-Hardinxveld.
Behalve dat het werk in Damwâld hiermee eindigt, is het ook het slot van het gemeentepredikant-zijn. Een bijzonder moment voor ds. Boukes, maar uiteraard ook voor zijn familie, vrienden en voor de gemeente. De feestelijke eredienst kon vanwege de coronamaatregelen slechts door een beperkt aantal genodigden worden bijgewoond. Uiteraard werd de dienst rechtstreeks uitgezonden via livestream van deze website. Kerkelijk centrum De Ontmoeting in Damwâld werd voor de gelegenheid gesierd met een prachtig liturgisch bloemstuk. Ook nu had dominee Boukes weer een boeiende dienst voorbereid met uiteraard ‘de Drie-eenheid’ (Vader, Zoon en Heilige Geest) als inspiratie. Collega ds. G.J. Otter verrichte het officiële gedeelte met betrekking tot de ‘ontheffing en losmaking op eigen verzoek vanwege emeritaat’, zoals dat zo mooi in de PKN-kerkorde staat beschreven.
De aanwezigen en kijkers via de livestream konden genieten van een prachtige bijdrage van de Bernetsjerke, waarbij ds. Boukes door de kinderen niet alleen in het zonnetje werd gezet, maar ook werd ‘geadviseerd’ hoe hij het best z’n welverdiende vrije tijd kon gaan invullen. Uiteraard werd de dienst muzikaal omlijst door gospelband SIGN en organiste Margrietha Zagema, die ds. Boukes trakteerden met een groot aantal van zijn favoriete liederen en orgelstukken.
Na de dienst werd ds. Boukes toegesproken door burgemeester N.L. Agricola van de gemeente Dantumadiel, de voorzitter van de kerkenraad Janet Alkema, de voorzitter van het afscheidscomité Piet Wijbenga, ds. G.J. Otter en scriba Geralda Teertstra van ‘PKN-partnergemeente’ Hervormd Akkerwoude c.a. en het geheel werd afgesloten door ‘spreekstalmeester’ en jongerenwerker van Gereformeerd Damwâld Robert Colijn met een zegenbede. Ds. Boukes sprak volgens dankwoorden uit naar de sprekers en de gemeente voor de hartelijke woorden, de toegezongen liederen en de prachtige cadeaus die hij mocht ontvangen.
In de week voorafgaande aan de afscheidsdienst konden de gemeenteleden al afscheid nemen van dominee. Uiteraard ook geheel coronaproof! Een groot aantal mensen – van jong tot oud – kwam op 25 mei langs om ds. Boukes hartelijk te bedanken. Een uitstekend georganiseerde ‘lopende receptie’ met heerlijke lekkernijen en livemuziek van organiste Margrietha Zagema, pianist Fedde de Vries en trompettist Eddie Huizinga. Ook het afscheid voor bewoners en omwonenden van seniorenwooncentrum Nij Tjaerda op 27 mei werd druk bezocht. Ds. Boukes schetste daar aan de hand van dia’s zijn 40-jarige predikantschap. Er waren heel veel gevoelens van dankbaarheid voor de begeleiding die de predikant aan de gemeenteleden al die jaren heeft gegeven.
De meeste mensen werken, wonen en blijven op één en dezelfde plaats. Een dominee niet, die gaat weer verder, die gaat voorbij, maar ds. Boukes bleef… en gaat nu verder op zijn levensreis zoals hij ook in zijn laatste bijdrage in nieuwsbrief DeKlok al aangaf. Met een begin en een einde dat veilig is in de handen van God. Ds. Boukes … bedankt dat u ‘onze’ herder en leraar wilde zijn!
KIJKTIP … Uiteraard kunt u de dienst terugkijken via You tube: https://www.youtube.com/watch?v=bdGA0GSyWpY.
Een gemeenteavond van bezinning over, geloof, fundament en visie én met opties, zo kun je de inspirerende avond van dinsdag 5 oktober in De Ontmoeting en ‘t Skûlplak goed omschrijven. Zowel bij de gereformeerde- als de hervormde gemeenteavonden kwamen ondanks alle coronaperikelen een aansprekend aantal gemeenteleden om met elkaar over mogelijke fusieplannen te praten, in groepjes te discussiëren over 3 stellingen en over 'wat hij of zij verder kwijt wilde'. Bij elke stelling was de overheersende mening dat we snel een nauwere samenwerking willen. Natuurlijk kwam ook aan de orde wat ons nog scheidt en het is duidelijk, dat we allemaal een speciale band hebben met 'ons' kerkgebouw.
De coronatijd noopte beide gemeentes om zelfs de reguliere kerkdiensten samen te voegen. Het verliep in een reuzenvaart en zonder gedoe. Sterker nog: het lijkt erop dat er al één PKN-kerk in Damwâld is ontstaan, zonder dat er maar sprake is van een fusie of iets dergelijks. Maar … hoe pakken wij nu, als twee PKN -gemeentes in het dorp, de draad na corona weer op?
Het lijkt misschien wat dubbel. Aan de ene kant willen we misschien wel weer terug naar hoe het was vóór corona: als hervormden en gereformeerden onbekommerd bij elkaar komen zonder je druk te maken over anderhalve meter afstand, samen gemeentezijn, samen zingen, samen bidden. Aan de andere kant: hoe kijken we nu naar het ‘oude normaal’? We bevinden ons in een soort tussenland, tussen verleden en toekomst. Dat is bij uitstek een situatie die kan leiden tot bezinning, tot vragen als: waar komen we als gereformeerden en hervormden in Damwâld vandaan en waar willen we naartoe? Wat ligt nu precies ons fundament en wat is onze visie? En willen we eigenlijk wel terug naar hoe het was? Langzamerhand, nu er steeds meer versoepelingen komen, wordt het waakvlammetje van verlangen om de huidige samenwerking verder uit te bouwen behoorlijk aangewakkerd om (eventueel) samen te smelten.
Geloven is iets dat je samendoet, het delen van geloof en kennis, het elkaar inspireren en bemoedigen. Als Hervormden en Gereformeerden kennen we inmiddels al jaren de mooie samenwerking in bijvoorbeeld vorming- en toerusting, diaconaat, evangelisatie, de snuffelkring, de Bijbelkring, de gespreksgroep ‘geloven boven de dertig’, de catechese ‘geloven met een beperking’ en de alpha- en emmaüscursus, erediensten en vieringen, de (pastorale-) predikantsvervanging bij vakanties, het Bijbeluurtje in Nij Tjaerda, een gezamenlijke website en de Paadwizer, om alle kruisbestuivingen in het jeugdwerk hier maar niet te benoemen. Met name het jeugdwerk gaf daarin het goede voorbeeld, jongeren zien allang niet meer de verschillen waar de ouderen zich soms nog druk overmaken.
Wat zou het geheim van een gelukkig huwelijk tussen de Damwoudster hervormden en de gereformeerden kunnen zijn? Het is een ontdekkingstocht om elkaar (verder-) te vinden, om te zien wat het moment van ons vraagt. Wat meewerkt is dat er geen heel grote inhoudelijk verschillen zijn tussen beide gemeentes. De lockdown kwam van het ene op het andere moment, plotsklaps. Het heropenen van de samenleving, de kerk, het dorp gaat meer geleidelijk. Dat betekent dat elke tijd, elk moment weer andere vragen stelt en steeds nieuwe antwoorden vraagt. Het betekent dat we de tekenen van de tijd moeten proberen te verstaan, enerzijds kijken wat er hier en nu van ons gevraagd wordt, anderzijds vooruitkijken naar wat er mogelijk is en ons daarop voorbereiden.
Samenwerken kan op allerlei manieren. Elkaar vinden in de gedeelde christelijke waarden, kijken op welke gebieden we elkaar nog meer kunnen aanvullen. Dat is een eerste, grote stap en zo zullen er meer volgen. Natuurlijk is je ‘eigen’ afkomst belangrijk in de dingen die je doet. Dat kun je niet ontkennen. Maar is het niet tijd om je te gaan afvragen hoe we de krachten kunnen bundelen. Dat hoeft niet per se een fusie te zijn. Voor een deel van onze achterban ligt het wellicht wat gevoelig, maar is het juist geen winst om grensoverschrijdend te denken. Daarmee kunnen we ook onze pastorale en missionaire rol versterken en tegelijkertijd samen de bakens uit te zetten voor toekomstig beleid – wat hard nodig is (gezamenlijke opdracht)! Om Kerk te zijn voor mensen van nu en het als onze opdracht zien om daadwerkelijk zo te zijn. Om elkaar in Zijn naam te ontmoeten, samen te vieren en om te zien naar de wereld. Samen blijven bouwen aan een gemeente die een levende getuige wil zijn van Gods liefde voor de wereld en voor allen die daarop wonen.
Samengaan biedt de mogelijkheid om de gemeente zo in te richten dat ze kansen en mogelijkheden biedt voor een vitale manier van gemeente-zijn in deze tijd. We verkeren nog in een relatief luxepositie waarin er geen directe noodsituatie is vanwege een te klein ledental of te weinig inkomsten voor predikantsplaatsen of gebouwen bij één der gemeenten. Maar juist omdat dit zo is, kan het proces van samengaan op basis van vrijwilligheid en bewuste keuzen plaatsvinden, waarbij met elkaars gevoelens en belangen over en weer respectvol kan en moet worden omgegaan. Er wordt al jarenlang op velerlei terreinen goed samengewerkt. Ook is er al jaren het verlangen om de oude verschillen achter ons te laten en samen te gaan en nieuwe kansen te benutten.
Dr. Arjan Plaisier, scriba van de generale synode schreef al: De kerkorde van de PKN veronderstelt niet voor niets dat gemeenten met elkaar samenwerking zoeken vanuit het verlangen om van genade te leven. Om voluit gemeente te zijn en te blijven, met alles erop en eraan: zondagse kerkdienst, pastoraat, gesprek, geloofsinwijding, diaconaat en faciliteiten om samen te komen. De kerkorde zet hoog in over de gemeente: ‘Een gemeente is de gemeenschap die, geroepen tot eenheid, getuigenis en dienst, samenkomt rondom Woord en sacramenten.’ (Ordinantie 2 artikel 1 PKO). Niet meer en niet minder.
En nee … er is nog niets beslist. De gemeenteavonden waren slechts een eerste voorzichtige stap. Er volgen meerdere bijeenkomsten om van gedachten te wisselen over een gezamenlijke toekomst en om te bouwen aan het juiste profiel. En ja … na vele jaren van een onuitgesproken verliefdheid is het nu wel tijd voor een openlijke verkering!
De grote raampartij van de westgevel van De Ontmoeting was zoals genoegzaam al bekend in zeer slechte staat. Niet voor niets gaf de in de arm genomen constructeur het advies gegeven om zo snel mogelijk een renovatieoperatie uit te voeren. Omdat de renovatie een forse ingreep is, betekent dit dat de kerkzaal tijdens de werkzaamheden niet gebruikt kan worden voor de eredienst. Er wordt in deze periode uitgeweken naar de Bonifatiuskerk. De eerste dienst in De Ontmoeting zal naar verwachting op 16 oktober zijn.
De periode van sloop tot en met volledig herstel loopt tot en met begin oktober 2022. Met behulp van vrijwilligers is het voorbereidend werk al gedaan en de aannemer kon inmiddels al probleemloos aan het werk.
Gereformeerd en Hervormd werken aan een huwelijk. Dat moet op 1 januari 2025 een feit zijn. Op 18 september 2022 deelden aan het begin van de ochtenddienst de voorzitters van zowel Gereformeerd Damwâld als Hervormd Akkerwoude c.a. (respectievelijk Janet Alkema en Sjoerd Postma) de bezoekers in de kerk als ook de volgers via de livestream mede dat beide kerkenraden het voornemen hebben uitgesproken om te fuseren.
Al voor het ontstaan van de Protestantse Kerk Nederland (PKN) in 2004 was sprake van een Samen-op-Wegproces, waarbij de kerken weer toenadering tot elkaar zochten en gezamenlijke activiteiten organiseerden. Zo werd het jeugdwerk van de beide kerken halverwege de jaren 90 van de vorige eeuw al samengevoegd. Sinds die tijd werd steeds intensiever samengewerkt en werden gesprekken gevoerd over een toekomstig samengaan. Toch duurde het tot in de coronatijd 2020-2021 voordat er onder impuls van de PKN ook gesproken werd over een echte fusie. Op 5 oktober 2021 werden in een gelijktijdige gemeenteavond al de eerste stappen gezet om de achterban op behoedzame wijze in te lichten over het voornemen en om zo ook draagkracht te krijgen voor de plannen.
Kerkenraden en gemeenteleden zijn verheugd over deze komende fusie en zien ernaar uit om samen de Protestantse Gemeente Damwâld tot een bloeiende gemeenschap te vormen. Een historisch moment.
De afgelopen twee zondagen waren de ochtenddiensten toch een beetje anders dan anders, want als Tsjerke fan de moanne werden de kerkdiensten live vanuit De Ontmoeting in Damwâld uitgezonden. Vanaf het moment dat het verzoek van de Raad van Kerken binnenkwam om Tsjerke fan de moanne te zijn is er nagedacht hoe dit vorm gegeven kon worden. Omrop Fryslân zendt rechtstreeks uit en dat vereist toch wel behoorlijk wat organisatie en de diensten kennen een wat andere opzet dan dat dat in onze beide PKN-kerken gebruikelijk is. Alhoewel beide diensten een andere voorganger hadden, ds. S. Boukes op 23 oktober en kerkelijk werker in Hantum dhr. Wiebe Feddema op 30 oktober, werd er gekozen voor vieringen die met elkaar in verbinding stonden door het bekende, maar bijzondere (levens-) verhaal van Abraham centraal te stellen. Beide diensten waren niet alleen zeer aansprekend te noemen, ook beide lectoren Janet Alkema en Daniëlle Bosgraaf zorgden voor inspirerende schriftlezingen in zowel het Nederlands als in het Fries. Bovendien viel er muzikaal veel te genieten. Organist Foeke Wiegersma, trompettist Eddy Huizenga en marimba-speler Hendrie Westra zorgden op 23 oktober voor een heerlijke muzikale omlijsting en op 30 oktober namen organist Margrietha Zagema en pianist Joop de Jong op indrukwekkende wijze de honneurs waar.
Ook de kinderen van BLITS! (Bidde – Leauwen - Iepen – Trochjaan - Sjonge) hadden in beide diensten een prachtige bijdrage. Op 23 oktober maakte we kennis met Abraham die de sterren aan de hemel aan het tellen was. Gelukkig konden de kinderen daarbij goed helpen. Op 30 oktober kregen we uitleg over 'happystones', die later in Damwâld zouden worden verspreid. De uitleg was volgens één van de kinderen eigenlijk wel duidelijk. Van 'happystones' wordt je namelijk 'happy'.
Peter Schreiber, zoon van een slager, maar voor dat vak heeft hij niet gekozen. Na verloop van tijd kwam hij zijn liefde voor het leven tegen Siepie en na de inzegening van het huwelijk ging het echtpaar wonen in Drachten. Het was een dag om nooit te vergeten mede door het feit dat Peter op die dag twee banen kreeg aangeboden. En verbazingwekkend, die nam hij beide aan. Overdag werkte onze koster 40 uur bij de wegenbouw. En in de avonduren was hij actief als hulpkoster in de Hervormde Kapel in Drachten. Elke avond waren er vergaderingen of andere bijeenkomsten. “ It allerdrokste skoft út myn libben” En na een aantal jaren volgde ook nog de 1e gezinsuitbreiding…
En dan op 15 oktober 1990 krijgt Peter een vast dienstverband aangeboden, en wordt hij door de voorzitter van de kerkenraad dhr Betsema gefeliciteerd met zijn aanstelling als koster in de Gereformeerde kerk. Dit was eerst parttime, en daarom werkte Peter nog een jaar lang bij de betonfabriek in Kootstertille. Maar uiteindelijk kwam hij volledig in dienst van onze kerk.
Al die 32 jaar na deze benoeming heeft hij zich op een verantwoorde en goede wijze ingezet voor het welzijn van onze kerk. Een leven lang in dienst van de kerk, dat brengt veel contacten met zich mee en veel georganiseer. Het is natuurlijk niet alleen de zondagsdiensten, maar ook vergaderingen, club, muziekoefeningen, begrafenissen, trouwerijen. Op die manier heb je contact met Iedereen: kerkleden, jeugd, gasten, bodes, predikanten. Het was dan ook een heel bijzonder moment om te weten dat er nu een streep onder komt. En dat het reilen en zeilen van de kerk niet langer zijnverantwoordelijkheid is. Met de pensionering van Peter nemen we afscheid van een vaste waarde, een vast aanspreekpunt.
30 januari 2023 is de nieuwbakken fusiegroep aan de slag gegaan! Al een hele lange tijd waren we aan elkaar aan het wennen. Het komt nu echt aan op het vormen van één gemeente. Dus geen "wij" en "zij" meer. Door de verschillende geledingen binnen beide kerken werd en wordt al geruime tijd gewerkt aan het op elkaar afstemmen en doordat dit ook voorspoedig gaat lijkt de datum van 1 januari 2025 ook goed haalbaar. Uiteraard moet er nog het nodige worden gedaan door bijvoorbeeld de fusiegroep, het moderamen, de kerkrentmeesters, de diaconie, jeugdraad e.d. Praktisch gezien werken veel afdelingen en commissies al samen. Zo is de jeugdraad al sinds mensenheugenis een eenheid en sinds de start van de coronaperikelen vergaderen ook de kerkenraden gezamenlijk. Het gebeurt niet zo vaak, dat je het woord historisch in de mond kunt nemen en dat van toepassing verklaren op een actuele ontwikkeling. Natuurlijk gebruiken we de term wel, wanneer het erom gaat het verleden op te roepen, bijv. tijdens geschiedenisles op school. Op onze eigen Nederlandse geschiedenis valt met het verglijden van de tijd steeds een ander licht, mede onder invloed van het bekend worden van feiten over toenmalige gebeurtenissen. Dus terughoudendheid met het woord historisch is weliswaar geboden, maar we mogen het aandurven nu de fusie van de Hervormde gemeente en Gereformeerde kerk hier in Damwâld in zicht komt. Met de fusie ontstaat de Protestantse Gemeente Damwâld. Dit biedt de kans om samen vorm te geven aan een perspectiefvolle toekomst.
Doemdenkend zou je kunnen zeggen dat het samengaan misschien meer noodzaak is dan keuze, maar is het niet zo dat we heel blij mogen zijn dat het er eindelijk van komt. Het momentum is daar. En zeker zijn er nog lastige knopen door te hakken. En ongetwijfeld zullen we onze persoonlijke en eigen-gemeentelijke comfortzone moeten verlaten, want na de fusie volgen vast nog wel lastige afwegingen en moeilijke beslissingen. Maar als we zoeken naar perspectief voor de kerk van morgen – voor zover dat van ons afhangt – dan zullen we nu verstandige rentmeesters moeten zijn in alle opzichten. Vooruit durven dromen en realistisch willen werken aan een nieuwe gemeenschappelijke Protestantse Gemeente Damwâld. Dat vergt van ons allen de (h)erkenning van deze mijlpaal.
Op de foto de fusiegroep en een delegatie van beide kerkenraden: Otto Akkerman, Jelte Wiersma, Cor Bosgraaf, Fedde Wielstra en Durk Hellinga, Durk Gros (k), Jan Reitsma (k), Kees Knol (k), ds. G.J. Otter, adviseur Gerben Huizenga en kerkelijk adviseur Tineke Klei.
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.