Het is herfst. Het tijdstip waarop je weer wat meer in huis blijft, dingen gaat opruimen, sorteren. Een best wel lastig proces dat ‘schiften’. Wat doe je weg en wat nu juist niet. Want ja, de aantrekkingskracht zit hem juist in die objecten die niet meer nodig zijn, al lang vervangen zijn door andere dingen, maar die bij je net dat gevoel van nostalgie oproepen.
Neem nu de langspeelplaat. Het is bijna een relikwie, een groet uit een andere tijd. Jongeren kennen de plaat nauwelijks meer, wellicht nog net de kleinere, handzamere cd’s.
Lp’s …. ze zijn nog steeds in verkrijgbaar op de rommelmarkten of in gespecialiseerde winkels, vaak zonder hoes en met nietszeggende titels. Fascinerend die zwarte schijven: ze zien er allemaal hetzelfde uit, je weet niet wat de sporen op deze schijf bevatten. Is het een aangrijpende opera, een boeiende conference of juist een knallend concert. Soms zie je krassen en weet je dat de naald zal springen, zoals bij de platen uit je jeugd die je zo vaak hoorde en waar je bekend bent met elke groef.
Om het geheim achter zo’n onbekende vondst te ontrafelen, moet je ernaar luisteren. Je houdt misschien niet altijd van wat je hoort, maar op die manier word je toch – al is het maar misschien maar voor even – meegenomen, soms zelfs naar een andere dimensie. Op die manier kun je – niet in materiële zin – kostbare dingen ervaren, momenten van bijzondere diepte of vreugde.
Een lp is eigenlijk een mooi beeld van ons eigen leven. We dragen allemaal sporen die ons maken tot wat we zijn: melodieën van alle mooie ervaringen die we zouden kunnen hebben: in de natuur, met een geliefde, met het gezin, met een goed boek. Maar er zijn ook verontrustende, agressieve, beangstigende tonen die hun sporen evenveel achterlaten.
De toonarm loopt gelijkmatig over alle hoogte- en dieptepunten en maakt ze hoorbaar door zijn aanraking. Net zoals de plaat de betekenis ervan ontvouwt doordat het klinkt wat erop is gedrukt, zo hebben wij als mensen ook interesse nodig, het open oor dat ons aanmoedigt om onze melodieën van het leven te onthullen. Ook met de krasjes die sommige passages kruisen. En er ook eigen aan: kun je je ook herinneren dat je als kind gefascineerd toezag hoe de toonarm consequent naar het midden bewoog, zichzelf vervolgens optilde en zichzelf weer op het apparaat plaatste totdat je het voorzichtig weer optilde en zette op de buitenste rand. Het concert, de conference is afgelopen als het midden is bereikt.
En is dat niet een door en door christelijk symbool. Het doet denken aan een labyrint en het (levens-) pad daarin, dat – in tegenstelling tot het doolhof – altijd naar het doel leidt. Zeker als we het doel bereiken, kijken we niet alleen terug en kijken naar ons leven, wat was en wat ons gevormd heeft, maar kijken ook vooruit, naar het doel dat ook zinvol is. Het christelijk geloof belooft ons dat onze melodie van het leven niet zal afbreken, maar dat we ons centrum zullen vinden, bij onszelf, bij God. Met alles wat we tot dan toe hebben meegemaakt in scherpe en zachte, hoge en lage tonen, vol en luid, evenals delicate en ingetogen tonen. Maar het is niet alleen de belofte, maar vooral de uitnodiging om wat we elke dag in ons hart dragen voor God te brengen, wiens oor voor ons openstaat.
