Een gemeenteavond van bezinning, over geloof, fundament en visie én met opties, zo kun je de inspirerende avond van dinsdag 5 oktober in De Ontmoeting en ‘t Skûlplak goed omschrijven. Zowel bij de gereformeerde- als de hervormde gemeenteavonden kwamen ondanks alle corona-naweeën een aansprekend aantal gemeenteleden om met elkaar over mogelijke fusieplannen te praten, in groepjes te discussiëren over 3 stellingen en over ‘wat hij of zij verder kwijt wilde’. Bij elke stelling was de overheersende mening dat we snel een nauwere samenwerking willen. Natuurlijk kwam ook aan de orde wat ons nog scheidt en het is duidelijk, dat we allemaal een speciale band hebben met ‘ons’ kerkgebouw.
De coronatijd noopte beide gemeentes om zelfs de reguliere kerkdiensten samen te voegen. Het verliep in een reuzenvaart en zonder gedoe. Sterker nog: het lijkt erop dat er al één PKN-kerk in Damwâld is ontstaan, zonder dat er maar sprake is van een fusie of iets dergelijks. Maar … hoe pakken wij nu, als twee PKN -gemeentes in het dorp, de draad na corona weer op?
Het lijkt misschien wat dubbel. Aan de ene kant willen we misschien wel weer terug naar hoe het was vóór corona: als hervormden en gereformeerden onbekommerd bij elkaar komen zonder je druk te maken over als dan niet afstand houden, samen gemeentezijn, samen zingen, samen bidden. Aan de andere kant: hoe kijken we nu naar het ‘oude normaal’? We bevinden ons in een soort tussenland, tussen verleden en toekomst. Dat is bij uitstek een situatie die kan leiden tot bezinning, tot vragen als: waar komen we als gereformeerden en hervormden in Damwâld vandaan en waar willen we naartoe? Wat ligt nu precies ons fundament en wat is onze visie? En willen we eigenlijk wel terug naar hoe het was? Langzamerhand, nu er steeds meer versoepelingen komen, wordt het waakvlammetje van verlangen om de huidige samenwerking verder uit te bouwen behoorlijk aangewakkerd om (eventueel) samen te smelten.
Geloven is iets dat je samendoet, het delen van geloof en kennis, het elkaar inspireren en bemoedigen. Als Hervormden en Gereformeerden kennen we inmiddels al jaren de mooie samenwerking in bijvoorbeeld vorming- en toerusting, diaconaat, evangelisatie, de snuffelkring, de Bijbelkring, de gespreksgroep ‘geloven boven de dertig’, de catechese ‘geloven met een beperking’ en de alpha- en emmaüscursus, erediensten en vieringen, de (pastorale-) predikantsvervanging bij vakanties, het Bijbeluurtje in Nij Tjaerda, een gezamenlijke website en de Paadwizer, om alle kruisbestuivingen in het jeugdwerk hier maar niet te benoemen. Met name het jeugdwerk gaf daarin het goede voorbeeld, jongeren zien allang niet meer de verschillen waar de ouderen zich soms nog druk overmaken.
Wat zou het geheim van een gelukkig huwelijk tussen de Damwoudster hervormden en de gereformeerden kunnen zijn? Het is een ontdekkingstocht om elkaar (verder-) te vinden, om te zien wat het moment van ons vraagt. Wat meewerkt is dat er geen heel grote inhoudelijk verschillen zijn tussen beide gemeentes. De lockdown kwam van het ene op het andere moment, plotsklaps. Het heropenen van de samenleving, de kerk, het dorp gaat meer geleidelijk. Dat betekent dat elke tijd, elk moment weer andere vragen stelt en steeds nieuwe antwoorden vraagt. Het betekent dat we de tekenen van de tijd moeten proberen te verstaan, enerzijds kijken wat er hier en nu van ons gevraagd wordt, anderzijds vooruitkijken naar wat er mogelijk is en ons daarop voorbereiden.
Samenwerken kan op allerlei manieren. Elkaar vinden in de gedeelde christelijke waarden, kijken op welke gebieden we elkaar nog meer kunnen aanvullen. Dat is een eerste, grote stap en zo zullen er meer volgen. Natuurlijk is je ‘eigen’ afkomst belangrijk in de dingen die je doet. Dat kun je niet ontkennen. Maar is het niet tijd om je te gaan afvragen hoe we de krachten kunnen bundelen. Dat hoeft niet per se een fusie te zijn. Voor een deel van onze achterban ligt het wellicht wat gevoelig, maar is het juist geen winst om grensoverschrijdend te denken. Daarmee kunnen we ook onze pastorale en missionaire rol versterken en tegelijkertijd samen de bakens uit te zetten voor toekomstig beleid – wat hard nodig is (gezamenlijke opdracht)! Om Kerk te zijn voor mensen van nu en het als onze opdracht zien om daadwerkelijk zo te zijn. Om elkaar in Zijn naam te ontmoeten, samen te vieren en om te zien naar de wereld. Samen blijven bouwen aan een gemeente die een levende getuige wil zijn van Gods liefde voor de wereld en voor allen die daarop wonen.
Samengaan biedt de mogelijkheid om de gemeente zo in te richten dat ze kansen en mogelijkheden biedt voor een vitale manier van gemeente-zijn in deze tijd. We verkeren nog in een relatief luxepositie waarin er geen directe noodsituatie is vanwege een te klein ledental of te weinig inkomsten voor predikantsplaatsen of gebouwen bij één der gemeenten. Maar juist omdat dit zo is, kan het proces van samengaan op basis van vrijwilligheid en bewuste keuzen plaatsvinden, waarbij met elkaars gevoelens en belangen over en weer respectvol kan en moet worden omgegaan. Er wordt al jarenlang op velerlei terreinen goed samengewerkt. Ook is er al jaren het verlangen om de oude verschillen achter ons te laten en samen te gaan en nieuwe kansen te benutten.
Ds. Lieuwe Giethoorn, projectleider Kerk2025 (visienota PKN), schreef het al: De kerkorde van de PKN veronderstelt niet voor niets dat gemeenten met elkaar samenwerking zoeken vanuit het verlangen om van genade te leven. Om voluit gemeente te zijn en te blijven, met alles erop en eraan: zondagse kerkdienst, pastoraat, gesprek, geloofsinwijding, diaconaat en faciliteiten om samen te komen. De kerkorde zet hoog in over de gemeente: ‘Een gemeente is de gemeenschap die, geroepen tot eenheid, getuigenis en dienst, samenkomt rondom Woord en sacramenten.’ (Ordinantie 2 artikel 1 PKO). Niet meer en niet minder.
En nee … er is nog niets beslist. De gemeenteavonden waren slechts een eerste voorzichtige stap. Er volgen meerdere bijeenkomsten om van gedachten te wisselen over een gezamenlijke toekomst en om te bouwen aan het juiste profiel. En ja … na vele jaren van een onuitgesproken verliefdheid is het nu wel tijd voor een openlijke verkering!