In de kerk ontmoet ik – nog redelijk trouwe- kerkganger mijn “broeders en zusters in den gelove”, zoals dat vroeger zo plechtig klonk. Je kunt discussiëren over het feit, of dat één of twee keer ‘s zondags moet gebeuren. Voor mij, en ik denk voor veel kerkgangers, is deze ontmoeting een, zo niet de belangrijkste reden van de wekelijkse oefening. Dat wil zeggen, dat je niet alleen de dominee aanhoort, maar ook contact maakt met anderen. Er zijn dus voor mij meer waarnemingen, die bepalend zijn voor het goed functioneren van een dienst:
Hoe gaan we in de dienst met elkaar om?
Begroeten we elkaar, als we plaatsnemen?
Bereiden we ons op gepaste wijze voor?
Is het orgelspel en de gemeentezang zorgvuldig?
Spreekt de preek mij aan?
Is de volgorde van de liturgie in overeenstemming met de intentie van de dienst?
Dit laatste heeft mij sinds kort aan het denken gezet:
Dominee Bouman heeft eens gereageerd op het koffiedrinken voor de dienst tijdens een gemeentezondag in de Boppeslach. Zijn argument was, dat wij elkaar strikt genomen op zondagmorgen pas zonder schaamte in de ogen kunnen kijken na de schuldvergeving. Dan past het dus niet, elkaar voor die tijd gezellig te ontmoeten bij een bakkie troost.
De liturgie kun je vergelijken met een huiskamer, waar de meubelstukken ordelijk en op een logische vaste plaats staan. Moeten wij, om boven omschreven bezwaren te ontlopen, de gebruikelijke liturgie dan maar verbouwen en van de tamelijk bindende vorm afstappen?
Er zijn argumenten voor: Ik hoorde van een gemeente, waar men er toe is overgegaan, de morgendienst een half uur later te beginnen. Vooraf drinkt men koffie, terwijl de kinderen in een andere ruimte worden bezig gehouden. Het positief effect blijkt te zijn, dat vooral meer jonge gezinnen met kinderen de dienst bezoeken, omdat ze zo een stuk ruimte beleven in de zondagviering.
Het is een overweging over de vorm van de eredienst, maar van een andere orde als gedachten over onze persoonlijke geloofsbeleving. Dat is een ander hoofdstuk.
